W ostatnich latach medycyna przeszła ogromny rozwój. Choroby, na które kiedyś umierali ludzie, teraz można leczyć bez najmniejszego problemu. Jednak nadal istnieje kilka wyjątków. Należą do nich także choroba Parkinsona. Chociaż w ciągu ostatnich dziesięcioleci poczyniono znaczne postępy w zrozumieniu patofizjologii i leczeniu choroby Parkinsona, pozostaje ona wyzwaniem dla medycyny i badań.

W artykule przeczytasz:

Co to jest choroba Parkinsona?

Choroba Parkinsona, zwana także parkinsonizmem, jest przewlekłą chorobą neurodegeneracyjną układu nerwowego. Charakteryzuje się stopniową utratą komórek nerwowych w części mózgu zwanej istotą czarnąA. Ta strata prowadzi do braku dopaminy, ważnego neuroprzekaźnika, który odgrywa kluczową rolę w regulacji ruchu i koordynacji. Nazwa tej choroby pochodzi od angielskiego lekarza Jamesa Parkinsona, który w 1817 roku szczegółowo opisał ją w swojej pracy.

Jakie są przyczyny choroby Parkinsona?

Przyczyny nie są jeszcze całkowicie jasne, ale badania sugerują połączenie czynników genetycznych, środowiskowych i neurochemicznych, które mogą odgrywać rolę w jego występowaniu.

Czynniki genetyczne

Choroba Parkinsona może mieć podłoże genetyczne, co oznacza, że ​​istnieją pewne czynniki genetyczne, które mogą odgrywać rolę w jej występowaniu. Jednak nie wszystkie przypadki tej choroby są dziedziczne. Większość z nich ma charakter sporadyczny, co oznacza, że ​​nie są bezpośrednio powiązane z genetyką ani historią rodziny.

Istnieją jednak pewne mutacje genetyczne i warianty genów, które wiążą się z większym ryzykiem rozwoju choroby Parkinsona. To oznacza, że ​​jeśli masz krewnych chorych na tę chorobę, może to zwiększyć ryzyko zachorowania. Niektóre z tych czynników genetycznych obejmują mutacje w genach PARK1, PARK2, GBA i innych.

Mimo to należy pamiętać, że dziedziczność choroby Parkinsona może być złożona. Większość osób posiadających historię rodzinną nie dziedziczy jej dokładnie według praw dziedziczenia Mendla. Zamiast tego jest to połączenie czynników genetycznych i środowiskowych, które przyczyniają się do rozwoju tej choroby.

Czynniki środowiskowe

Chorobę Parkinsona przypisuje się kilku czynnikom środowiskowym. Czynniki te mogą obejmować narażenie na substancje toksyczne, takie jak pestycydy, metale ciężkie i rozpuszczalniki. Udowodniono także, że w niektórych zawodach, w których ludzie mają kontakt z tymi substancjami, występuje zwiększone ryzyko zachorowania na tę chorobę. Jednak nawet w tym przypadku należy zauważyć, że wpływ czynników środowiskowych na chorobę Parkinsona może być złożony i zmienny u poszczególnych osób.

Nie każdy, kto będzie na nie narażony, zachoruje na chorobę Parkinsona i odwrotnie, nie wszyscy pacjenci mieli kontakt z tymi czynnikami. Wciąż trwają badania mające na celu dokładniejsze określenie roli, jaką odgrywają w rozwoju choroby Parkinsona.

Starzenie się

Starzenie się jest największym czynnikiem ryzyka. Większość przypadków występuje u osób powyżej 60. roku życia. Starzenie się prowadzi do naturalnych zmian w mózgu i zwiększa ryzyko chorób neurodegeneracyjnych, w tym tej choroby.

Płeć

Można zaobserwować pewne różnice w ryzyku wystąpienia choroby Parkinsona pomiędzy płciami. Mężczyźni są bardziej narażeni na tę chorobę niż kobiety, ale dlaczego tak się dzieje, nie jest jeszcze całkowicie jasne.

Jak się to objawia?

Choroba Parkinsona charakteryzuje się występowaniem różnorodnych objawów motorycznych i pozamotorycznych, które w istotny sposób wpływają na jakość życia.

Objawy motoryczne

• Drżenie (drżenie): Drżenie jest jednym z najbardziej zauważalnych objawów choroby. Jest to rytmiczne i niekontrolowane drżenie kończyn, najczęściej rąk. Trzepotanie występuje w spoczynku i często ustępuje podczas ruchu.
• Bradykinezja: Bradykinezja oznacza spowolnienie ruchu i utratę zdolności do inicjowania i kończenia ruchu. Pacjenci z chorobą Parkinsona mają problemy z chodzeniem, zmianą pozycji, ale także z prostymi czynnościami, takimi jak ubieranie się.
• Rygor: Rygor to zwiększone napięcie mięśniowe i sztywność mięśni, co prowadzi do uczucia sztywności. Może wpływać na różne części ciała i prowadzić do trudności w poruszaniu się.
• Niestabilność postawy: Niestabilność postawy objawia się problemami z utrzymaniem równowagi i podatnością na upadki. Pacjenci mogą mieć problemy ze staniem i chodzeniem.

Objawy pozamotoryczne

• Depresja: Depresja jest częstym objawem pozamotorycznym, który ma istotny wpływ na zdrowie psychiczne pacjentów.
• Lęk: Lęk to kolejny objaw psychologiczny, który może objawiać się na różne sposoby, w tym zamartwianie się i nerwowość.
• Problemy ze snem: Zaburzenia snu są częste u pacjentów i mogą obejmować bezsenność, nocne drgawki i inne problemy ze snem.
• Problemy trawienne: choroba może wpływać na układ trawienny i prowadzić do problemów, takich jak zaparcia, nudności i trudności w połykaniu.
• Wahania nastroju: Zmiany nastroju, w tym drażliwość i labilność emocjonalna, mogą również być częścią objawów choroby Parkinsona.
• Problemy poznawcze: W zaawansowanych stadiach choroby mogą pojawić się także problemy poznawcze, takie jak problemy z pamięcią i koncentracją.

Jak przebiega diagnoza?

Badanie kliniczne

Lekarz przeprowadzi szczegółowy wywiad z pacjentem, w tym historię objawów i pochodzenie rodzinne. Przeprowadzi dokładne badanie fizykalne w celu wykrycia objawów motorycznych.

Wykluczenie innych chorób

Lekarz musi wykluczyć inne choroby lub przyczyny objawów, które mogą mieć związek z inną chorobą lub inną chorobą neurodegeneracyjną.

Neuroobrazowanie

Dyscyplina ta służy do diagnozowania, badania i monitorowania różnych chorób neurologicznych i psychiatrycznych. Obrazowanie neurologiczne, takie jak rezonans magnetyczny (MRI) lub pozytonowa tomografia emisyjna (PET), można zastosować do zbadania mózgu i wykluczenia innych zmian patologicznych.

Konsultacje z ekspertami

W niektórych przypadkach w celu potwierdzenia diagnozy zaangażowani są także inni lekarze specjaliści, np. neurolog ogólny lub neurolog specjalizujący się w zaburzeniach ruchowych.

Leczenie choroby Parkinsona

Choć rozwój medycyny znacznie posunął się do przodu w porównaniu z przeszłością, nadal istnieją choroby, których nie jesteśmy w stanie całkowicie wyleczyć. A jedną z nich jest choroba Parkinsona. Jej leczenie ma na celu przede wszystkim złagodzenie objawów, poprawę jakości życia pacjenta i spowolnienie postępu choroby. miistnieją różne metody terapeutyczne i leki, które mogą pomóc pacjentom. Leczenie jest jednak zindywidualizowane i dostosowane do nasilenia objawów i potrzeb każdego pacjenta.

Leki

Aby złagodzić objawy choroby, stosuje się leki. Jednym z głównych leków jest lewodopa. Przekształca się ona w dopaminę, neuroprzekaźnik, którego niedobór występuje u pacjentów z tą chorobą. Pomaga złagodzić objawy motoryczne, takie jak drżenie i spowolnienie ruchowe.

Leczenie chirurgiczne

Głęboka stymulacja mózgu (DBS) jest obecnie uważana za skuteczną metodę leczenia niektórych pacjentów cierpiących na chorobę Parkinsona. Jednakże nie jest to zwykle leczenie pierwszego wyboru u wszystkich pacjentów ani leczenie niezbędne. Przeznaczony jest przede wszystkim dla osób, które nie odczuwają zadowalających efektów stosowania leków lub borykają się z istotnymi skutkami ubocznymi leczenia.

DBS to zabieg chirurgiczny polegający na wszczepieniu elektrod w określoną część mózgu i stymulacji tych obszarów prądem elektrycznym. DBS może pomóc złagodzić objawy motoryczne u pacjentów, ale nie wpływa na niemotoryczne objawy choroby, takie jak problemy z pamięcią, depresja i inne objawy psychiczne.

Fizjoterapia i rehabilitacja

Fizjoterapia i ćwiczenia rehabilitacyjne mogą pomóc pacjentom zachować siłę i elastyczność, poprawić równowagę i koordynację oraz zminimalizować problemy z poruszaniem się.

Terapia łagodząca objawy pozamotoryczne

Jak już wspomnieliśmy, choroba Parkinsona nie wiąże się wyłącznie z objawami motorycznymi. Pdla niektórych pacjentów psychoterapia lub farmakoterapia może być bardzo pomocna. Ważne jest także wsparcie i edukacja pacjentów i ich rodzin.

Jak uchronić się przed chorobą Parkinsona?

Zapobieganie nie jest jeszcze dobrze zdefiniowane, ponieważ przyczyny tej choroby nie są do końca jasne. Istnieją jednak pewne środki i zalecenia, które mogą pomóc zmniejszyć ryzyko rozwoju choroby Parkinsona:

Dieta bogata w przeciwutleniacze: Badania sugerują, że dieta bogata w przeciwutleniacze, takie jak witamina C, witamina E i beta-karoten, może korzystnie wpływać na zmniejszenie ryzyka tej choroby. Owoce, warzywa i żywność bogata w te przeciwutleniacze powinny być częścią Twojej diety.

Spożycie kofeiny: Niektóre badania wykazały, że większe spożycie kofeiny może wiązać się z niższym ryzykiem choroby Parkinsona.

Śledzenie masy ciała i ćwiczeń: Utrzymanie prawidłowej wagi i regularna aktywność fizyczna mogą pomóc zmniejszyć ryzyko choroby. Ćwiczenia obejmują ćwiczenia aerobowe, takie jak chodzenie, bieganie, pływanie, ale także ćwiczenia mające na celu utrzymanie elastyczności i siły mięśni.

Ograniczanie narażenia na pestycydy i substancje toksyczne: Niektóre badania sugerują, że długotrwałe narażenie na pestycydy i substancje toksyczne może wiązać się z większym ryzykiem chorób. Pomocne może być ograniczenie narażenia na te substancje.

Zapobieganie jest nadal przedmiotem aktywnych badań i nie jest jeszcze znany żaden konkretny środek zapewniający pełną profilaktykę. Należy pamiętać, że każdy przypadek choroby Parkinsona jest wyjątkowy i to, co działa u jednego pacjenta, może nie działać u innego.

Badania i przyszłe możliwości leczenia

• Badania genetyczne: Naukowcy próbują zidentyfikować czynniki genetyczne związane z chorobą Parkinsona, co mogłoby pozwolić na lepsze zrozumienie jej przyczyn i być może opracowanie nowych metod leczenia.
• Badania środowiskowe: Badania czynników środowiskowych, takich jak narażenie na pestycydy i substancje toksyczne, mają na celu ustalenie, jak dużą rolę odgrywają one w rozwoju tej choroby.
• Rozwój nowych leków: Przemysł farmaceutyczny i badacze pracują nad opracowaniem nowych leków i terapii, które mogłyby usprawnić leczenie i spowolnić postęp choroby.
• Studia kliniczne: Badania kliniczne stanowią ważną część badań nad chorobą Parkinsona, podczas których testowane są nowe leki i terapie na pacjentach cierpiących na tę chorobę. Pacjenci mogą dobrowolnie brać udział w tych badaniach i pomagać w ulepszaniu terapii.
• Terapia oparta na komórkach macierzystych: Badania wykorzystują komórki macierzyste do tworzenia nowych metod terapeutycznych. Istnieje nadzieja, że ​​komórki macierzyste będą mogły zostać wykorzystane do odbudowy uszkodzonych komórek mózgowych u pacjentów z chorobą Parkinsona.
• Substancje neuroprotekcyjne: Naukowcy próbują odkryć substancje, które mogłyby chronić komórki nerwowe przed zwyrodnieniem. Substancje te mogą spowolnić lub zatrzymać rozwój choroby.

Wybierasz się do spa lub wellness? Wybierz spośród tych najlepszych