Temperatura ciała jest jednym z ważnych kryteriów jego prawidłowego funkcjonowania. Wewnątrz ciała temperatura wynosi 36,7-37,0 stopni Celsjusza. Ale jesienią i zimą możliwy jest rozwój hipotermii (hipotermii). W tym stanie funkcje organizmu stopniowo zaczynają być tłumione, zwiększa się wymiana ciepła i słabnie wytwarzanie ciepła. Niedostateczne zaopatrzenie narządów i tkanek w składniki odżywcze i tlen prowadzi do zaburzeń procesów biochemicznych.

Zgodnie z przebiegiem klinicznym wyróżnia się łagodną postać hipotermii, w której temperatura spada do 33-35 stopni. Stopień ten charakteryzuje się opóźnieniem świadomości lub euforią, trudnościami w mówieniu, sztywnością ruchów i drżeniem mięśni. Skóra zaczyna blednąć, zostaje zakłócone dopływ krwi obwodowej i aktywują się mechanizmy wytwarzania ciepła.

W środkowym, czyli soporowym stopniu (29-32 stopni), następuje wyczerpanie mechanizmów kompensacyjnych. Osoba jest ostro zahamowana, funkcjonowanie centralnego układu nerwowego zostaje zakłócone. Ciało ułożone jest w pozycji embrionalnej – kończyny są przyciągnięte do klatki piersiowej i brzucha. Skóra jest blada z marmurkowym wzorem, możliwe są odmrożenia. Oddech jest płytki, rzadki, ciśnienie krwi jest niskie, tętno spada do 50 uderzeń na minutę lub mniej.

W ciężkiej hipotermii (śpiączce) temperatura spada poniżej 31 stopni, czemu towarzyszą poważne zaburzenia w funkcjonowaniu mózgu, układu przewodzącego serca i martwica tkanek obwodowych.

Zamrażać można nie tylko w zimnych porach roku, chociaż zimą ryzyko jest znacznie wyższe. Sprzyja temu niska temperatura, duża wilgotność i silny wiatr. Do czynników predysponujących zalicza się źle dopasowaną lub mokrą odzież, buty na cienkiej podeszwie i niewystarczającą aktywność fizyczną. Picie alkoholu i palenie na zimno, przepracowanie i wyczerpanie psycho-emocjonalne mają znaczący negatywny wpływ.

Istnieje duże ryzyko hipotermii wśród rybaków, którzy wpadną pod lód, a także wśród osób pływających w przerębie lodowej bez odpowiedniego przygotowania. W przypadku osób z niedowagą niebezpieczeństwo jest znacznie większe – w końcu podskórna tkanka tłuszczowa chroni przed zimnem nie tylko pingwiny, foki i wieloryby.

W przypadku wychłodzenia należy przede wszystkim przenieść osobę w ciepłe miejsce, przebrać się w suche ubranie, przykryć kocem lub dywanikiem i podać dużą ilość ciepłych napojów – słodką herbatę, kawę. Zewnętrzne źródła ciepła należy stosować ostrożnie, ponieważ wrażliwość skóry często jest zaburzona, co może prowadzić do oparzeń. Konieczne jest wezwanie karetki pogotowia i przewiezienie ofiary do szpitala.

Aby zapobiec wychłodzeniu, należy ubierać się stosownie do pogody – ubrania i buty powinny być odpowiednio ciepłe i luźne, najlepiej wielowarstwowe. Nie zapomnij o czapce, rękawiczkach, szaliku i ciepłych wkładkach. Unikaj palenia i picia alkoholu podczas zimnej pogody. Jeśli zaczniesz marznąć, idź do sklepu, kawiarni, wejścia. Dzieci i osoby starsze są szczególnie wrażliwe na hipotermię – należy o tym pamiętać. I miej oko na prognozę pogody.

Jurij KUZMIENKOW, Doktor Republikańskiego Centrum Naukowo-Praktycznego „Kardiologia”

Zabrania się pełnego przedruku tekstu i zdjęć. Częściowe cytowanie jest dozwolone pod warunkiem zamieszczenia hiperłącza.

Zauważyłeś błąd? Wybierz go i naciśnij Ctrl+Enter