Zdjęcie: iStock/Gulliwer

Mózg dziecka nie jest miniaturową repliką mózgu osoby dorosłej. Jest w budowie i wciąż łączy się ze światem. Rolą rodziców jest stworzenie świata, fizycznego i społecznego, bogatego w instrukcje i wskazówki. W oparciu o lata badań z zakresu neurologii i psychologii przedstawiamy siedem zasad rodzicielskich, które pomogą Twojemu dziecku zbudować elastyczny i odporny mózg.

1. Bądź ogrodnikiem, a nie stolarzem

Brzmi dziwnie? Stolarze rzeźbią drewno w pożądany przez siebie kształt. Ogrodnicy pomagają roślinom rosnąć samodzielnie, delikatnie je kultywując i kształtując. Podobnie rodzice mogą ukształtować swoje dziecko na coś konkretnego, powiedzmy, na wirtuoza skrzypiec. Mogą też zapewnić środowisko sprzyjające zdrowemu wzrostowi w dowolnym kierunku, w jakim podąża dziecko. Kiedy już wiesz, jaką roślinę uprawiasz, możesz „dostroić glebę”, aby zapuściła korzenie i prosperowała.

Zobacz więcej:

2. Rozmawiaj i czytaj swojemu dziecku

Badania pokazują, że nawet gdy dzieci mają zaledwie kilka miesięcy i nie rozumieją znaczenia słów, ich mózgi już ich używają. Tworzy to podstawę neuronową do późniejszej nauki. Im więcej słów usłyszą, tym większy efekt. Będą także mieli lepsze słownictwo i umiejętności czytania ze zrozumieniem. Szczególnie pomocne jest uczenie dzieci „słów wyrażających emocje” (tzn. smutek, radość, rozczarowanie). Im więcej wiedzą, tym bardziej elastycznie mogą działać. Pomyśl o sobie jako o przewodniku po tajemniczym świecie ludzi i ich ruchów, emocji i dźwięków.

3. Wyjaśnij wszystko

To może być wyczerpujące, gdy Twoje dziecko ciągle pyta „Dlaczego?” Ale kiedy im coś wyjaśniasz, wyciągasz ze świata coś nowego i czynisz go przewidywalnym. Mózg pracuje wydajniej, gdy dobrze przewiduje.

Unikaj odpowiadania na pytania „dlaczego” słowami „Ponieważ tak powiedziałem”. Dzieci, które rozumieją, dlaczego powinny zachowywać się w określony sposób, mogą skuteczniej regulować swoje działania.

Jeśli jedyne, co wiedzą, to: „Nie powinienem jeść całej czekolady, bo mama tak powiedziała, bo będę miał kłopoty”, to wcale nie pomoże, gdy cię nie będzie. Lepiej, żeby dzieci rozumiały: „Nie powinnam jeść wszystkich ciastek, bo będzie mnie bolał brzuch i będę musiała iść do dentysty”. To rozumowanie pomaga im zrozumieć konsekwencje swoich działań i sprzyja empatii.

Zobacz więcej:

4. Opisz czynność, a nie osobę

Kiedy twój chłopak uderza siostrę w głowę, nie nazywaj go „złym chłopcem”. Bądź konkretny: „Przestań bić swoją siostrę. Bardzo ją to boli i sprawia jej to przykrość. Powiedz jej, że ci przykro.

Ta sama zasada dotyczy pochwał: nie nazywaj swojej córki „grzeczną dziewczynką”. Zamiast tego skomentuj jej działania: „Dokonałeś dobrego wyboru, nie odwzajemniając ciosu bratu”. Takie sformułowania pomogą jej mózgowi zbudować bardziej przydatne koncepcje na temat jej działań i niej samej.

5. Pomóż dzieciom Cię naśladować

Czy zauważyłeś, jak niektóre zadania, które wydają Ci się pracą (np. sprzątanie domu lub odchwaszczanie ogrodu), można wykonywać z dzieckiem? Dzieci uczą się w sposób naturalny, obserwując, bawiąc się, a przede wszystkim naśladując dorosłych. Jest to skuteczny sposób nauki i dający poczucie mistrzostwa. Daj im zatem miniaturową miotłę, łopatę ogrodową lub zabawkową kosiarkę i pozwól, aby zaczęło się naśladowanie.