Czy słyszałaś kiedyś o chorobie zwanej adenomiozą macicy? Jeśli sama nie cierpisz na tę chorobę, która dotyka znaczną liczbę kobiet, prawdopodobnie nawet o tym nie wiesz. Może to być jednak jedna z mniej znanych przyczyn bólu miednicy, obfitego krwawienia i dyskomfortu podczas menstruacji. Jakie są objawy i możliwości leczenia?

W artykule przeczytasz:

Co to jest adenomioza macicy?

Adenomioza jest łagodną chorobą atakującą żeńskie narządy płciowe. Choroba występuje, gdy zostaje naruszona normalna granica między warstwą endometrium a mięśniówką macicy. Oznacza to, że normalna błona śluzowa macicy nie tworzy się w macicy, ale gromadzi się w jej ścianach, aż w końcu przerośnie w warstwę mięśniową.

Endometrium i myometrium to kluczowe warstwy znajdujące się w macicy. Endometrium to wewnętrzna warstwa, która jest regularnie odnawiana podczas cyklu menstruacyjnego, a jeśli nie zachodzi ciąża, podczas menstruacji zostaje wypłukana krwią. Druga warstwa to warstwa mięśniowa macicy, tzw. Myometrium. Warstwa ta rozszerza się w czasie ciąży i jest również odpowiedzialna za skurcze. W przypadku adenomiozy komórki endometrium są zlokalizowane w niewłaściwym miejscu – w mięśniówce macicy.

Sposób, w jaki taka tkanka rośnie w mięśniówce macicy, może mieć charakter zmian ogniskowych lub rozproszonych. Ogniskowo wpływają tylko na część macicy, natomiast rozproszonie wpływają na większy obszar. Chorobę można dalej klasyfikować w zależności od głębokości inwazji tkanki do mięśniówki macicy. Naukowcy i lekarze wciąż badają, czy rodzaj lub głębokość zmian ma związek z objawami, ponieważ nasilenie objawów i zmian nie zawsze jest zgodne.

Jakie są typowe objawy choroby?

Chociaż choroba ta jest szeroko rozpowszechniona wśród kobiet, niewiele osób o niej wie. Dokładna przyczyna wystąpienia tej choroby nie jest znana. Nasilenie objawów jest również różne u poszczególnych pacjentów. Czasami adenomioza nie powoduje prawie żadnych objawów, które wskazywałyby na obecność lub prawdopodobieństwo choroby. Nawet jedna trzecia kobiet z adenomiozą może mieć minimalne objawy – odczuwalne jedynie jako łagodny dyskomfort lub wcale.

Jak już wspomnieliśmy, przyczyną choroby jest nagromadzenie tkanki macicy w niewłaściwym miejscu. W praktyce dla wielu kobiet cierpiących na tę chorobę oznacza to ból znaczny lub nie do zniesienia. Jednak objawów może być znacznie więcej.

Objawy adenomiozy macicy mogą obejmować:

• Nieregularne krwawienia miesiączkowe
• Ciężkie lub długotrwałe krwawienie miesiączkowe
• Ciężkie lub nie do zniesienia skurcze lub ostry, kłujący ból miednicy podczas menstruacji (bolesne miesiączkowanie)
• Przewlekły ból miednicy
• Bolesny stosunek (dyspareunia)
• Niewyjaśniona niepłodność
• Powiększenie macicy, o którym kobieta prawdopodobnie nie wie, ale może to zauważyć jako tkliwość lub ucisk w podbrzuszu
• Ból dolnej części pleców, w tym ból nóg
• Uczucie ucisku na pęcherz i jelita

Na kogo najbardziej wpływa adenomioza macicy?

Adenomioza najczęściej dotyka kobiety w średnim wieku. Może wystąpić również w okresie menopauzy, po którym choroba zwykle „ustępuje” i ustępuje. Ogólnie rzecz biorąc, kobiety w wieku od 30 do 40 lat (czasami nawet więcej) najczęściej spotykają się z tą chorobą. Jednak młodsze lata nie są wcale lepsze. Dwudziestoletnie kobiety częściej cierpią na inną podobną chorobę – endometriozę. Droga do postawienia diagnozy może zająć wiele lat. Nie jest nawet wykluczone, że adenomioza może wystąpić już przy pierwszej miesiączce.

Niezależnie od tego, jak rozwinie się adenomioza, jej rozwój zależy również od estrogenu krążącego w organizmie kobiety. Większość przypadków adenomiozy, która ma takie powiązanie hormonalne, występuje u kobiet w wieku od 40 do 50 lat. W tym przypadku adenomioza może być związana z dłuższą ekspozycją na estrogeny w porównaniu do młodszych kobiet. Jednak obecne badania sugerują, że schorzenie to może występować również często u młodszych kobiet.

---

Jakie są przyczyny i czynniki ryzyka adenomiozy?

Pomimo tego, że choroba jest szeroko rozpowszechniona wśród kobiet, niewiele osób o niej wie. Obecnie jest nadal trudna do zdiagnozowania, gdyż łatwo ją pomylić z innymi dolegliwościami. Nie jest jeszcze łatwo zrozumieć, dlaczego u niektórych kobiet rozwija się adenomioza, a u innych nie, chociaż dowody wskazują, że jej częstość występowania wzrasta wraz z wiekiem. Nawet dokładne przyczyny wywołujące tę chorobę nie są jeszcze dobrze znane, a nawet eksperci nie są jednoznacznie pewni dokładnego wyjaśnienia.

Można wziąć pod uwagę czynniki ryzyka adenomiozy:

• Skutki wcześniejszych operacji macicy (m.in. cesarskie cięcie, usunięcie mięśniaków lub rozszerzenie i łyżeczkowanie)
• Poród (i możliwe uszkodzenia podczas porodu)
• Kobieta w średnim wieku

Istnieją przypuszczenia, że ​​obszar pomiędzy endometrium a myometrium ulega uszkodzeniu w sposób naturalny podczas cyklu miesiączkowego, ciąży, porodu lub innych możliwych interwencji medycznych. U niektórych kobiet, gdy uszkodzone warstwy endometrium nie goją się tak, jak powinny, komórki endometrium zaczynają nienormalnie rosnąć w mięśniówce macicy. Zakłóca to normalne funkcjonowanie mięśniówki macicy, prowadząc do bólu i krwawienia.

Istnieje kilka teorii na temat przyczyn adenomiozy:

1. Inwazyjny wzrost tkanki – niektórzy eksperci twierdzą, że komórki endometrium wyściełające macicę atakują mięśnie tworzące ściany macicy. Interwencje na macicy wykonywane podczas operacji, w tym cesarskie cięcie, mogą sprzyjać bezpośredniej inwazji komórek endometrium do ściany macicy.
2. Pochodzenie w rozwoju macicy – inni eksperci podejrzewają, że przyczyną choroby jest tkanka endometrium, odłożona w mięśniu macicy po pierwszym uformowaniu się macicy w fazie rozwoju płodu.
3. Zapalenie macicy związane z porodem – inna teoria sugeruje związek pomiędzy adenomiozą a porodem. Zapalenie błony śluzowej macicy w okresie poporodowym może spowodować przerwanie normalnej granicy komórek wyściełających macicę.
4. Pochodzenie w komórkach macierzystych – niedawna teoria sugeruje, że komórki macierzyste szpiku kostnego mogą naciekać mięsień macicy i powodować adenomiozę.

Jaka jest różnica między adenomiozą a endometriozą?

W wielu przypadkach adenomioza jest błędnie uważana za chorobę znacznie podobną do endometriozy. Czasami nie jest łatwo ocenić, czym te dwie choroby różnią się od siebie. W obu przypadkach dominującą rolę odgrywa wyściółka macicy – ​​endometrium. Jaka jest więc różnica między tymi dwiema diagnozami?

• Adenomioza: Komórki macicy gniazdują w ścianie macicy, szczególnie w mięśniu gładkim, który znajduje się pomiędzy wewnętrzną i zewnętrzną warstwą macicy.
• Endometrioza: Tkanka podobna do wyściółki macicy wyrasta poza jamą macicy, przylegając do zewnętrznej strony macicy i innych narządów w jamie brzusznej.

Być może zastanawiasz się teraz, czy możesz mieć adenomiozę i endometriozę jednocześnie. Odpowiedź brzmi: tak – obie choroby mogą wystąpić jednocześnie. Według danych z 2017 roku, w których do obserwacji włączono łącznie 300 kobiet, u których zdiagnozowano adenomiozę, aż u 42,3% z nich rozwinęła się również endometrioza.

Wyniki są jednak bardzo różne i nie można z całą pewnością stwierdzić, ile kobiet cierpiących na jedną z tych chorób faktycznie cierpi na drugą. Jednocześnie wyniki pokazują, że często trudno jest ustalić rozpoznanie endometriozy w adenomiozie. I to także biorąc pod uwagę wysoki odsetek niezdiagnozowanej endometriozy w monitorowanej populacji pacjentek.

Jaka jest diagnoza i jakie są możliwości leczenia?

Rozpoznanie adenomiozy nie jest łatwe. Dawniej obecność choroby można było stwierdzić jedynie poprzez badanie mikroskopowe tkanki po chirurgicznym usunięciu macicy, tzw. usunięcie macicy. Wraz z rozwojem technologii obrazowania, takich jak rezonans magnetyczny czy szczegółowe USG miednicy mniejszej, w ostatnich latach wzrosła także liczba rozpoznawanych adenomioz. I chociaż choroba jest obecnie powszechna i nie wymaga histerektomii, lekarze wciąż pracują nad opracowaniem standaryzowanej metody diagnostyki niechirurgicznej.

Leczenie adenomiozy jest dość skomplikowane. Strategie leczenia obejmują zwykle konserwatywne, nieinwazyjne metody lub chirurgiczne metody inwazyjne. Jeśli choroba kobiety powoduje znaczny ból, dyskomfort lub inne nieprzyjemne towarzyszące powikłania, zwykłą metodą zachowawczą jest podawanie leków przeciwbólowych.

Do leczenia niehormonalnego zalicza się także podawanie leków zawierających kwas traneksamowy, który hamuje krwawienie. Celem takiego leczenia jest zminimalizowanie krwawienia miesiączkowego. Inną konserwatywną, konwencjonalną opcją jest leczenie hormonalne.

Wybór najodpowiedniejszego zabiegu zależy od indywidualnych założeń kobiety odnośnie jej ogólnego stanu zdrowia. Ponieważ w przypadku młodszych kobiet uwzględnia się także możliwość zachowania płodności, preferuje się leczenie farmakologiczne.

Najbardziej inwazyjną i jednocześnie najbardziej radykalną metodą leczenia jest chirurgiczne usunięcie macicy, czyli histerektomia. Ponieważ jest to rozwiązanie ostateczne, metodę tę stosuje się częściej w przypadku kobiet starszych lub nieplanujących już kolejnej ciąży. Mniej inwazyjną metodą jest ablacja endometrium, podczas której zniszczenie warstwy podstawnej endometrium uniemożliwia jego zdolność do regeneracji.

Jak przebiega miesiączka z adenomiozą?

Podczas cyklu menstruacyjnego komórki endometrium reagują w przebiegu adenomiozy na działanie hormonów (wahania estrogenów i progesteronu) podobnie jak komórki macicy. W czasie menstruacji zaczynają krwawić mikroskopowo, ale ponieważ są osadzone w mięśniowej ścianie macicy, tworzą małe kieszonki krwi. Powoduje to ból, skurcze i inne nieprzyjemne objawy menstruacji.

Jakie są znane powikłania choroby i kiedy zgłosić się do lekarza?

Częstym powikłaniem adenomiozy, która powoduje przedłużone i obfite krwawienia podczas menstruacji, jest przewlekła niedokrwistość. Powoduje zmęczenie i inne problemy zdrowotne. W większości przypadków obecność adenomiozy nie powinna stanowić przeszkody w możliwości zajścia w ciążę, o ile nie występują inne powikłania. Czasami jednak może to utrudniać implantację i rozwój zarodków.

Chociaż choroba może nie oznaczać poważnych problemów zdrowotnych, ból i nadmierne krwawienie mogą w nieprzyjemny sposób zakłócać tryb życia. Nie wahaj się zgłosić do lekarza, jeśli masz długotrwałe, obfite krwawienie lub intensywne skurcze i ból podczas okresu. Dotyczy to również sytuacji, gdy bóle te zakłócają Twoją normalną aktywność lub unikasz ich w obawie, że możesz zacząć krwawić.

Wybierasz się do spa lub wellness? Wybierz spośród tych najlepszych