Chrzan to czeski żeń-szeń. Jak uprawiać ostre przyprawy i przygotować domowy sposób na przeziębienie

admin 13.10.2024 Ogród i Sad Comments

Chrzan to mały biały cud, który jest gotowy do zbioru już jesienią. Korzeń chrzanu kryje w sobie ogromną moc leczniczą, nie bez powodu nazywany jest czeskim żeń-szeniem. Ma znaczące działanie antybiotyczne, ułatwia odkrztuszanie kaszlu podczas przeziębienia i odciąża nos podczas przeziębienia, pomaga także przy reumatyzmie i rwie kulszowej. Doradzimy, jak uprawiać chrzan i jak wykorzystać go jako domowy środek lub aromatyczną przyprawę.

Na co pomaga chrzan?

„Korzeń o białym miąższu o pieprznym smaku i ostrym aromacie zawiera witaminę C, kwasy organiczne, enzymy, a zwłaszcza olejki eteryczne z gorczycy siarkowej, dzięki czemu chrzan ma znaczące działanie antybiotyczne, co od wieków z powodzeniem stosowane jest w medycynie ludowej na stany zapalne dróg oddechowych i moczowych. Pomaga po leczeniu antybiotykami, ponieważ optymalizuje mikroflorę jelitową i ogólnie wzmacnia organizm. Mówi się, że jedna łyżeczka świeżo startego chrzanu wyostrza umysł,„ wprowadzony przez zielarza Martina Kolára. Chrzan pomaga również w detoksykacji. poprawia metabolizm, wspomaga trawienie, działa przeciw zmęczeniu lub jako naturalny środek moczopędny. Chrzan pomaga nie tylko od wewnątrz, ale także od zewnątrz.

Jak używać chrzanu

Używamy głównie świeżego chrzanu, który podczas obróbki cieplnej traci dużo substancji aktywnych. Trzemy go bezpośrednio przed użyciem.

Inhalacja chrzanowa

Chrzan skutecznie likwiduje infekcje wirusowe i bakteryjne w organizmie, jest doskonałym dodatkiem w leczeniu przeziębień, ułatwia odkrztuszanie kaszlu i łagodzi katar. Nawet przy starciu chrzanu wydzielają się pary (objawiające się rozdzieraniem cebuli), które stymulują błonę śluzową dróg oddechowych i działają antybakteryjnie. Inhalacja chrzanem skutecznie łagodzi zatkany nos. Zetrzyj kawałek korzenia chrzanu, włóż go do odpowiedniego pojemnika, zalej wrzącą wodą i staraj się wdychać leczniczą parę przez około 8 minut z ręcznikiem na głowie.„ zielarz radzi.

Płytki chrzanowe

Płytki chrzanowe pomagają w leczeniu rwy kulszowej, dolegliwościach reumatycznych i nerwowych, gojeniu i regeneracji ran, znacząco zmniejszają bóle stawów. W miejscu zastosowania zmniejsza się przepływ krwi, ból ustępuje i otwiera się przestrzeń dla szybszego gojenia. U osób szczególnie wrażliwych chrzan może jednak powodować podrażnienia skóry i powstawanie pęcherzy, dlatego warto go przetestować lub wcześniej nałożyć na dotknięte miejsca sprawdzony krem. Liście chrzanu można również stosować na okłady.

Stare przepisy na chrzan

Miód chrzanowy na przeziębienie i kaszel

Zmieszaj 3 łyżki drobno startego chrzanu z taką samą ilością miodu. Pozostawić w zamkniętym słoiczku w lodówce. Stosujemy jedną łyżeczkę trzy razy dziennie, w przypadku dzieci dawkę zmniejszamy o połowę. Po chwili poczujemy, że zbliża się tzw. przeziębienie, łatwiej odkaszlujemy i lepiej oddychamy.

Wino chrzanowe na zmęczenie

Chrzan pokroić w krążki, zalać wysokiej jakości czerwonym winem i pozostawić na tydzień w temperaturze pokojowej do maceracji, dokładnie wstrząsając butelką dwa razy dziennie. Po tygodniu wstawiamy wino do lodówki i pozostawiamy do maceracji na kolejne 10-14 dni. Następnie odcedzamy i popijamy małymi łykami (max. 1 deci dziennie), kiedy czujemy się zmęczeni i wyczerpani.

Ciasto chrzanowe na bóle reumatyczne

Z 3-4 łyżek startego chrzanu, 5 łyżek mąki, 1 łyżki smalcu i odrobiny octu wyrabiamy ciasto, z którego zrobimy pasztet, który przykładamy do bolącego miejsca przez szmatkę lub gazik ( nigdy bezpośrednio na skórę). Pozwól mu działać maksymalnie przez 20 minut, nie dłużej!!! Ciasto chrzanowe podrażnia zakończenia nerwowe, zwiększa przepływ krwi do skóry i głębszych tkanek, a tym samym wspomaga gojenie i regenerację, łagodzi ból.

Okład chrzanowy na bolące stawy

Z około 4 łyżek świeżo startego chrzanu i 4 łyżek tłustego twarogu lub jogurtu śmietankowego wymieszaj na pastę i nałóż na bolące miejsce posmarowane kremem lub przykryte gazikiem w warstwie około pół centymetrowej. Wszystko przykryj folią mikrotenową i pozostaw na 10 minut, następnie dobrze umyj. Okład z chrzanu stosuje się raz dziennie przez 10 dni.

Jak uprawiać chrzan

Chrzan jest rośliną wieloletnią, dorastającą do wysokości 150 cm. Latem kwitnie na biało. Chrzan to taki chwast, który potrafi zalać ogród, gdy tylko nadarzy się okazja. Tworzy bogato rozgałęziony system korzeniowy o ogromnych zdolnościach regeneracyjnych. Chrzan można również uprawiać w dużych pojemnikach na balkonie lub tarasie. Dzięki temu praktycznie każdy może mieć swój własny. Chrzan rozmnaża się wyłącznie wegetatywnie przez sadzonki korzeniowe.

Chrzan lubi lekką, przepuszczalną, piaszczysto-gliniastą glebę z wystarczającą ilością składników odżywczych, którą należy wcześniej odpowiednio nawieźć dojrzałym wysokiej jakości kompostem lub rozrzuconym nawozem, który wkopaliśmy w ziemię przed sadzeniem.
Chrzan do wzrostu potrzebuje wystarczającej ilości wilgoci i składników odżywczych. Nawozimy szczególnie wiosną i w pierwszej połowie lata, później już tylko podlewamy. Tam, gdzie jest słaba gleba i mało wilgoci, chrzan ma cienkie korzenie i ostry smak.
Latem warto obciąć kwiatostany przypominające winogrona. Kwiaty, choć nie tworzą nasion, nadal stanowią obciążenie dla korzenia i obniżają jego jakość i wielkość.
Korzenie należy zbierać w drugim lub trzecim roku wzrostu, późną jesienią. Liście natomiast można zbierać przez cały rok.

Chrzan uprawia się na dwa sposoby – bardziej nowoczesny jednoroczny i sprawdzony wieloletni:

Uprawa roczna: Podczas jesiennych zbiorów zostawiamy kilka korzeni o grubości mniej więcej ołówka, zaznaczamy górny koniec i przechowujemy je w piwnicy w skrzyni z piaskiem na zimę. Wiosną usuwamy cienkie korzenie i wycinamy sadzonki o długości 20-25 cm. Sadzimy je lekko po skosie na głębokość około 15 cm. Pierwotny wierzchołek wegetacji, czyli zaznaczony górny koniec cięcia, musi być skierowany ku górze. Pod koniec czerwca odrywamy korzenie, usuwamy cienkie korzenie ze środkowej części i ponownie je składamy. Chrzan zbieramy możliwie najpóźniej jesienią. Ostrożnie usuwamy resztki roślin z kwietnika, aby zapobiec jego odchwaszczaniu. Usuwamy liście z zebranych, wygrawerowanych korzeni i przechowujemy korzenie w piasku do spożycia na zimę. Te słabsze wykorzystamy do nowych nasadzeń wiosennych.
W wieloletniej uprawie tzw. malin stosujemy sadzonki korzeniowe o grubości około 2 cm i długości 10 cm bez wierzchołka wegetatywnego. Sadzimy je jesienią lub wczesną wiosną na głębokość 15 cm w odległości około pół metra. Kiedy pojawią się pędy, odgarniamy ziemię aż do posadzonej sadzonki i wyrywamy prawie wszystkie pędy, zostawiając tylko dwa. Wykopujemy również korzenie boczne i ponownie przykrywamy ziemię. Czynność powtarzamy latem, jednak uważając, aby nie uszkodzić korzeni w dolnej części – nie wydłużają się one już, a jedynie wzmacniają. Gdy jesienią liście brązowieją, możemy zbierać chrzan. Zbieramy ziemię, kopiemy górę konsumencką i ponownie zbieramy ziemię. Dzięki tej metodzie uprawy chrzan może pozostać w jednym miejscu nawet do dziesięciu lat, korzenie są dobrej jakości i nie ma ryzyka odchwaszczenia ogrodu.

Jak przechowywać chrzan

Korzenie chrzanu przechowujemy w piasku lub dobrze zwilżonych trocinach.
Zanim przechowamy chrzan, musimy okiełznać liście.
Zawinięty w wilgotną ściereczkę chrzan może przechowywać w lodówce kilka tygodni. Jeśli zostawimy go bez wilgoci, wyschnie nawet w lodówce.
Alternatywą jest umieszczenie całych, doskonale umytych korzeni w occie winnym, który następnie można również wykorzystać.
Jeśli nie mamy miejsca na chrzan, możemy go zetrzeć i przechowywać. Dobrze zamraża.

Chrzan w kuchni

Pod każdym względem najlepiej spożywać surowe, świeżo starte. Wtedy w pełni wykorzystamy wszystkie zawarte w nim cenne substancje.

Tarty chrzan z jabłkami lub bez jest chyba najbardziej kojarzony w naszym kraju z klasycznym rzeźnikiem, odgrywa kluczową rolę w doprawianiu jajek, wędlin, kiełbas czy kiełbasek. Można nim posypywać pieczywo z masłem lub serem, jajka na twardo lub sałatki warzywne. Dobrze komponuje się z mięsami, rybami, na ciepło i na zimno oraz z dipami, dodawanymi lub do nich

Chrzan odgrywa ważną rolę w konserwowaniu i marynowaniu, zwłaszcza buraków, ogórków, papryki i kapusty, ponieważ ma działanie konserwujące. Młode, drobno posiekane liście dodawane są do sałatek warzywnych dla uzyskania przyjemnej przyprawy.